Το Θέμα των Αγνοουμένων

Σήμερα, τριάντα επτά χρόνια μετά την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο και τη δημιουργία του θέματος των Αγνοουμένων, το ανθρωπιστικό αυτό πρόβλημα παραμένει άλυτο. Η επανέναρξη των εργασιών της Δ.Ε.Α. (Διερευνητικής Επιτροπής για τους Αγνοουμένους) και η πραγματοποίηση αριθμού εκταφών στις κατεχόμενες περιοχές αξιολογείται ως θετική εξέλιξη. Όμως οι εκταφές και μόνον δεν μπορούν να θεωρούνται ουσιαστική πρόοδος στο θέμα.

Το γεγονός πως σήμερα η Δ.Ε.Α. δεν μπόρεσε να αρχίσει την ουσιαστική εξατομικευμένη διερεύνηση αποτελεί σοβαρή αδυναμία, που προκαλεί απογοήτευση και ανησυχία στις οικογένειες Αγνοουμένων. Η ανάγκη για ουσιαστική διερεύνηση διαλαμβάνεται σαφώς στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ημερ.10/5/2001 στην υπόθεση Κύπρος V Τουρκία.

Σύμφωνα με την απόφαση η Τουρκία κρίθηκε ένοχη για σειρά παραβιάσεων των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αναφορικά με τις ενέργειες, την στάση και την εν γένει συμπεριφορά της στο θέμα των Αγνοουμένων. Η ανάγκη αποτελεσματικής διερεύνησης περιπτώσεων, που αφορούν ακούσιες εξαφανίσεις και η υποχρέωση των εμπλεκόμενων μερών να βοηθήσουν στη διεξαγωγή έρευνας είναι διεθνώς κατοχυρωμένες. Συμβάσεις και πρωτόκολλα έγκυρων Διεθνών Σωμάτων, όπως είναι ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού, το Συμβούλιο της Ευρώπης, η Ευρωπαϊκή Ένωση κ.ά., προνοούν πως τα εμπλεκόμενα μέρη πρέπει να επιτρέπουν και να διευκολύνουν την ελεύθερη πρόσβαση σε οποιαδήποτε πηγή πληροφοριών, που θα μπορούσε να βοηθήσει στη διερεύνηση των περιπτώσεων αυτών.

Στην περίπτωση των Αγνοουμένων μας η Τουρκία παρέλειψε μέχρι σήμερα να κάνει οποιαδήποτε σοβαρή έρευνα για το θέμα και κωφεύει στις εκκλήσεις και στα αιτήματα να επιτρέψει πρόσβαση στις πληροφορίες και τα στοιχεία, που κατέχει και τα οποία θα υποβοηθούσαν στη διερεύνηση και διακρίβωση της τύχης εκατοντάδων αγνοουμένων μας. Από πλευράς μας εκτιμάται δεόντως η προσπάθεια, που γίνεται στα πλαίσια της ΔΕΑ.

Παρά τις καθυστερήσεις που παρατηρούνται, κυρίως στον τομέα των ταυτοποιήσεων, θα συνεχίσουμε να παρέχουμε κάθε δυνατή υποστήριξη και βοήθεια στο έργο της σε μια προσπάθεια να υπερπηδηθούν οι υφιστάμενες αδυναμίες και προβλήματα. Θέλουμε να πιστεύουμε πως και η ίδια η ΔΕΑ αντιλαμβάνεται πως η σημερινή κατάσταση δεν μπορεί να συνεχισθεί, αφού με τους ρυθμούς που εργάζεται σήμερα θα χρειαστούν ακόμα δεκαετίες για ολοκλήρωση του έργου της.

Παράλληλα είμαστε υποχρεωμένοι να καταγγείλουμε τη συμπεριφορά της Τουρκίας και να εντείνουμε τις προσπάθειές μας προς κάθε δυνατή κατεύθυνση, μέχρις ότου υποχρεωθεί να συμμορφωθεί στις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και συνεργασθεί ειλικρινά στην ουσιαστική διερεύνηση και διακρίβωση της τύχης ενός εκάστου Αγνοουμένου και όλων των Αγνοουμένων της Κύπρου. Στην προσπάθεια αυτή ο διεθνής παράγοντας έχει καθήκον και υποχρέωση να πάρει θέση και να διαδραματίσει το ρόλο που του αρμόζει . Ιδιαίτερα προσβλέπουμε και αναμένουμε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση θα δώσει το ξεκάθαρο μήνυμα στην Τουρκία πως η πορεία της προς την Ευρώπη περνά μέσα από το σεβασμό των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και δη αυτών, που αφορούν την ανθρώπινη ζωή, την ανθρώπινη ελευθερία και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

(Δόθηκε στη Δημοσιογραφική Διάσκεψη στις 4/4/2011 με την ευκαιρία του 27ου Μαραθωνίου Αγάπης Αγνοουμένων)